Vier bijenburchten aangelegd in en nabij Roermond

16 december 2025

Vier bijenburchten aangelegd in en nabij Roermond

Heb jij er al een gespot? Een bijenburcht? In Roermond en omgeving zijn dit jaar maar liefst vier bijenburchten gebouwd door vrijwilligers. Allemaal met als doel om te proberen de populaties wilde bijen te versterken. Want meer dan de helft van deze bijen wordt in Nederland bedreigd of is inmiddels uitgestorven. De oorzaken hiervan zijn veelzijdig: bestrijdingsmiddelen, gebrek aan nest- en voedselgelegenheid, klimaatverandering of verstening in steden.

Het aantal (wilde) bijen, vlinders en andere nuttige bestuivende insecten daalt wereldwijd. Van de 360 soorten bijen in Nederland dreigt meer dan de helft te verdwijnen. Daardoor is het noodzakelijk om een geschikte nestel- en leefomgeving te creëren die voorziet in de behoeftes van de bijen, zodat zij zich ook kunnen voortplanten. Het merendeel van de (wilde) bijen duikt het liefst de grond in om een nestje te bouwen. Een geschikte plek kan een bijenburcht zijn.

Vrijwilligers helpen enthousiast mee

groep vrijwilligers staat achter net gemaakte bijenburcht

In Roermond heeft een groep enthousiastelingen van verschillende organisaties zoals stichting We Green The World, De Groene Transformator, Imkerij De BIJdrage, IVN De Steilrand en IVN Roermond e.o. zich samengepakt om bijenburchten te realiseren. Janne Opmeer, Renata Bruinsma en Juul Jeurninck-Janssen zijn inmiddels ervaringsdeskundigen op dit gebied.

Janne: “Vorig jaar hebben we gebruik gemaakt van het Stimuleringsfonds ‘Groene Bondgenoten’ en daar een subsidieaanvraag ingediend voor het bekostigen van de benodigde materialen om de burchten aan te leggen. Deze subsidie ondersteunt zo de samenwerking tussen vrijwilligersgroepen om de groene leefomgeving te verbeteren”.

Leemzand met schuine of verticale wandjes

Met dat geld is bijvoorbeeld zandleem aangekocht. Een bijenbucht of bijenheuvel is namelijk een berg van zandleem aangevuld met bestaand materiaal zoals oude tegels, dakpannen…etc.

Juul: “Voor deze burchten zijn tegels gebruikt die inwoners uit de gemeente Roermond in het kader van het Nationaal Kampioenschap Tegelwippen uit hun tuin hebben gewipt. In het leemzand hebben we vervolgens schuine en verticale wandjes gemaakt, waar de bijen tunnels in graven, met verschillende kamertjes tot wel 110 cm diep.”

Deze kamertjes vullen de bijen eerst met stuifmeel. Daarna leggen ze er een eitje. Na ongeveer een jaar kruipt, na een metamorfose van de larve, een wilde bij naar buiten. Een aantal soorten wilde bijen zoals de Grijze zandbij nestelt regelmatig in groepen, tot enkele duizenden bij elkaar.

Zoem Zone Limburg

Naast de samenwerking door leden van verschillende betrokken stichtingen en organisaties, vonden deze vrijwilligers het belangrijk om aan te sluiten bij “Zoem Zone Limburg”. Renata: “Zoem Zone Limburg is een samenwerkingsverband van overheden, natuurorganisaties, maatschappelijke organisaties, (agrarische) bedrijven en burgers. We zijn van mening dat we door het bundelen van krachten meer zullen bereiken.”

Restaurant voor bijen

Doordat openbaar gebied, maar zeker ook tuinen vaak een eentonige, niet inheemse aanplant hebben, hebben bijen te weinig voedsel voorhanden. Juul: “Sommige soorten (wilde)bijen kunnen maar een paar honderd meter vliegen en sommige soorten leggen slechts tientallen meters af naar voedselrijke locaties. Daarom is het essentieel om de locatie rond de bijenburcht aan te vullen met geschikte bloeiende, inheemse, biologische planten. Zeg maar een restaurant voor wilde bijen.”

Renata: “Er zijn ook soorten bijen die een specifieke voorkeur hebben voor een bepaalde plantensoort waarvan ze het stuifmeel nodig hebben om te kunnen overleven, zogenaamde waardplanten. We hebben er daarom voor gezorgd dat er altijd genoeg planten rond de burcht stonden. En als dat niet het geval was, hebben we planten aan- of bijgeplant.”

Nog meer bijenburchten

Inmiddels zijn de vier burchten gereed, maar de groep vrijwilligers is nog niet klaar. Janne: “De volgende subsidie is inmiddels aangevraagd, want ook volgend jaar willen we weer een paar bijenburchten aanleggen. De eerste locatie is al bekend. In het voorjaar gaan we aan de slag bij de Groentegaard in Baexem. Daarnaast liggen er nog aan te leggen burchten in het verschiet in de tuin van Stichting Vergeten Groenten in Rijkel en op het perceel van de coöperatieve boerderij Land van Baexen in Swalmen”.

Ook interesse om mee te helpen? Stuur een mail naar info@degroenetransformator.nl.

Burcht in eigen tuin

In je eigen tuin een burcht aanleggen kan natuurlijk ook, zoals in Renata’s tuin waar het idee voor meer burchten in de regio ontstond. Zo ontstaat er een netwerk van burchten en voedselplantplekken waardoor bestuivers zich kunnen verplaatsen. Een Zoem Zone door Limburg! Bijen houden van warme omstandigheden. Kies daarom een zonnige plaats met een droge ondergrond. Zorg dat de burcht (open kant van de halve maanvorm) op het zuiden is georiënteerd, iets op het zuidoosten of zuidwesten mag ook. Door de halve-maanvorm wordt meer warmte vastgehouden. Ook zorgt dit voor variatie in het microklimaat, waar ook andere insecten van profiteren. Bescherming tegen harde wind is ook belangrijk. Zoek daarom een beschutte plek uit of creëer beschutting rondom de burcht in de vorm van een heg of takkenril.

Wist je dat?

(Wilde) bijensoorten zijn belangrijk voor de bestuiving/bevruchting van heel veel inheemse plantensoorten. Bijen zorgen voor de bestuiving van meer dan 75% van onze voedselgewassen en 85% van de wilde planten. Echter op dit moment wordt van de 360 soorten wilde bijen in Nederland, de helft met uitsterven bedreigd. Hoog tijd om hier iets aan te doen! De bouw van deze bijenburcht wil deze achteruitgang in soorten stoppen en bijdragen aan meer wilde bijensoorten in Limburg.

De bouw van de burchten is mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds ‘Groene Bondgenoten’, met dank aan de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij.

Enkele bezoekers van een bijenburcht zijn:

 

 

Grijze Zandbij

Vliegperiode: van februari t/m mei
Voedsel: wilgen
Kenmerken: verzamelen stuifmeel van wilgen, nesten tot 50 cm diep.

Foto: Jan Slaats, gemaakt in de Mariapeel

Roodgatje

Vliegperiode: van maart t/m juni
Voedsel: wilg, paardenbloem, schermbloemigen en fruitbomen
Kenmerken: laat zich bij gevaar soms vallen en houdt zich dan voor dood, nestelt solitair.

Foto: Jan Slaats, gemaakt in Ospel

Asbij

Vliegperiode: half maart t/m half juni
Voedsel: wilgen, gele bloemen zoals: paardenbloem en scherpe boterbloem
Kenmerken: nest wordt circa 20 cm diep gegraven, met twee tot drie broedcellen per nest. Opmerkelijk is dat de nestingang na het verlaten niet wordt afgedekt.

Foto: Jan Slaats, gemaakt in Meijel

Vosje

Vliegperiode: maart t/m mei
Voedsel: verschillende bloemen, struiken en (fruit)bomen
Kenmerken: lijkt een beetje op een hommel.

Foto: Jan Slaats, gemaakt in Heibloem